Sunday, February 5, 2023

श्रीमद भगवत गीता | पहला अध्याय॥ अर्जुन विषाद योग ॥

Advertisement

 ॥ अर्जुन विषाद योग ॥ 

Bhagavad Gita | Adhyay-1 | ॥ अर्जुन विषाद योग ॥


धृतराष्ट्र उवाच । 

धर्मक्षेत्रॆ कुरुक्षेत्रॆ समवेता युयुत्सवः । 

मामकाः पांडवाश्चैव किमकुर्वत संजय ॥१॥ 


संजय उवाच । 

दृष्ट्वातु पांडवानीकं व्यूढं दुर्योधनस्तदा । 

आचार्यमुपसंगम्य राजा वचनमब्रवीत् ॥ २॥ 


पश्यैतां पांडुपुत्राणामाचार्य महतीं चमूम् । 

व्यूढां द्रुपदपुत्रॆण तव शिष्येण धीमता ॥ ३ ॥ 


अत्र शूरा महेष्वासा भीमार्जुन समायुधि । 

युयुधानॊ विराटश्च द्रुपदश्च महारथः ॥४॥ 


धृष्टकेतुश्चेकितानः काशिराजश्च वीर्यवान् । 

पुरुजित्कुंतिभॊजश्च शैब्यश्च नरपुंगवः ॥५॥ 


युधामन्युश्च विक्रांत उत्तमौजाश्च वीर्यवान् 

सौभद्रो द्रौपदेयाश्च सर्व ऎव महारथाः ॥६॥ 


अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम । 

नायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान् ब्रवीमि ते ॥७॥ 


भवान् भीष्मश्च कर्णश्च कृपश्च समितिंजयः । 

अश्वत्थामा विकर्णश्च सौमदत्तिस्तथैव च ॥ ८ ॥ 


अन्यॆ च बहवः शूरा मदर्थे त्यक्तजीविताः । 

नानाशस्त्रप्रहरणाः सर्वे युद्धविशारदाः ॥९॥ 


अपर्याप्तं तदस्माकं बलं भीष्माभिरक्षितं । 

पर्याप्तं त्विदमॆतॆषां बलं भीमाभिरक्षितं ॥१०॥ 


अयनॆषु च सर्वेषु यथाभागमवस्थिताः । 

भीष्ममॆवाभिरक्षंतु भवंतः सर्व ऎव हि ॥११॥ 


तस्य संजनयन् हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः । 

सिंहनादं विनद्यच्चैः शंखं दध्मौ प्रतापवान् ॥१२॥ 


ततः शंखाश्च भैर्यश्च पणवानकगॊमुखाः । 

सहसैवाभ्यहन्यंत स शब्दस्तुमुलॊऽभवत् ॥१३॥ 


ततः श्वेतैर्हयैर्युक्तॆ महति स्यंदनॆ स्थितौ । 

माधवः पांडवश्चैव दिव्यौ शंखौ प्रदध्मतुः ॥१४॥ 


पांचजन्यं हृषीकॆशॊ दॆवदत्तं धनंजयः । 

पौंड्रं दध्मौ महाशंखं भीमकर्मा वृकॊदरः ॥१५॥ 


अनंतविजयं राजा कुंतीपुत्रॊ युधिष्ठिरः । 

नकलः सहदेवश्र सघोषमणिपष्पकौ ॥१६॥ 


काश्यश्च परमॆष्वासः शिखंडी च महारथः । 

धृष्टद्युम्नॊ विराटश्च सात्यकिश्चापराजितः ॥१७॥ 


द्रुपदॊ द्रौपदॆयाश्च सर्वशः पृथिवीपतॆ । 

सौभद्रश्च महाबाहुः शंखान् दध्मुः पृथक् पृथक् ॥ १८॥ 


स चॊषॊ धार्तराष्ट्राणां हृदयानि व्यदारयत् । 

नभश्च पृथिवीं चैव तुमुलॊ व्यनुनादयन् ॥१९॥ 


अथ व्यवस्थितान् दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रान् कपिध्वजः । 

प्रवृत्तॆ शस्त्रसंपातॆ धनुरुद्यम्य पांडवः ॥२०॥ 


हृषीकेशं तदा वाक्यमिदमाह महीपतॆ । 

अर्जुन उवाच । 

सॆनयॊरुभयॊर्मध्यॆ रथं स्थापय मेऽच्युत ॥२१॥ 


यावदॆतान्निरीक्षॆऽहं यॊद्धुकामानवस्थितान् । 

कैर्मया सह यॊद्धव्यमस्मिन्रणसमुद्यमॆ ||२२|| 


यॊत्स्यमानानवॆक्षेऽहं य ऎतॆऽत्र समागताः । 

धार्तराष्ट्रस्य दुर्बुद्धेः युद्धे प्रियचिकीर्षवः ॥२३॥ 


संजय उवाच । 

ऎवमुक्तॊ हृषीकॆशॊ गुडाकेशॆन भारत । 

सॆनयॊरुभयॊर्मध्यॆ स्थापयित्वा रथॊत्तमं ॥ २४ ॥ 


भीष्मद्रॊणप्रमुखतः सर्वेषां च महीक्षितां । 

उवाच पार्थ पश्यैतान् समवॆतान् कुरूनिति ॥२५॥ 


तत्रापश्यत् स्थितान् पार्थः पितनथ पितामहान् । 

आचार्यान् मातुलान् भ्रातन् पुत्रान् पौत्रान् सखींस्तथा ॥२६॥ 


श्वशुरान् सुहृदश्चैव सॆनयॊरुभयॊरपि । 

तान् समीक्ष्य स कौंतॆय: सर्वान् बंधून् अवस्थितान् ॥२७॥ 


कृपया परयाविष्टॊ विषीदन्निदमब्रवीत् । 

अर्जुन उवाच  

दृष्ट्वैमं स्वजनं कृष्ण युयुत्सुं समुपस्थितं ॥२८॥ 


सीदंति मम गात्राणि मुखं च परिशुष्यति । 

वेपथुश्च शरीरॆ मॆ रोमहर्षश्च जायते ॥२९॥ 


गांडीवं स्रंसतॆ हस्तात् त्वक्चैव परिदह्यतॆ । 

न च शक्नॊम्यवस्थातुं भ्रमतीव च मॆ मनः ॥३०॥ 


निमित्तानि च पश्यामि विपरीतानि केशव । 

न च श्रॆयॊऽनुपश्यामि हत्वा स्वजनमाहवॆ ॥३१॥ 


न कांक्षे विजयं कृष्ण न च राज्य सुखानि च । 

किं नॊ राज्यॆन गॊविंद किं भोगैर्जीवितॆन वा ॥३२॥


यॆषामर्थे कांक्षितं नॊ राज्यं भॊगाः सुखानि च । 

त इ॒मॆऽवस्थिता युद्धे प्राणांस्त्यक्त्वा धनानि च ॥ ३३॥ 


आचार्याः पितरः पुत्रास्तथैव च पितामहाः । 

मातुलाः श्वशुराः पौत्राः श्यालाः संबंधिनस्तथा ॥ ३४॥ 


ऎतान्न हंतुमिच्छामि घ्तॊऽपि मधुसूदन । 

अपि त्रैलॊक्यराज्यस्य हॆतॊः किं नु महीकृतॆ ॥ ३५॥ 


निहत्य धार्तराष्ट्रान्नः का प्रीतिः स्याज्जनार्दन । 

पापमॆवाश्रयॆदस्मान् हत्वैतानाततायिनः ॥३६॥ 


तस्मान्नार्हा वयं हंतुं धार्तराष्ट्रान् सबांधवान् । 

स्वजनं हि कथं हत्वा सुखिनः स्याम माधव ॥ ३७॥ 


यद्यप्यॆतॆ न पश्यंति लॊभॊपहतचॆतसः । 

कुलक्षयकृतं दॊषं मित्रहॆ च पातकं ॥३८॥ 


कथं न ज्ञेयमस्माभिः पापादस्मान्निवर्तितुं । 

कुलक्षयकृतं दॊषं प्रपश्यद्भिर्जनार्दन ॥३९॥ 


कलक्षये प्रणश्यंति कलधर्माः सनातनाः । 

धर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नमधर्मोऽभिभवत्युत ॥४०॥ 


अधर्माभिभवात्कृष्ण प्रदुष्यंति कुलस्त्रियः । 

स्त्रीषु दुष्टासु वाष्र्णॆय जायतॆ वर्णसंकरः ॥४१॥ 


संकरॊ नरकायैव कुलघ्नानां कुलस्य च । 

पतंति पितरॊ ह्येषां लुप्तपिंडॊदकक्रियाः ॥४२॥ 


दॊषैरेतैः कुलघ्नानां वर्णसंकरकारकैः । 

उत्साद्यंतॆ जातिधर्माः कुलधर्माश्च शाश्वताः ॥४३॥ 


उत्सन्नकुलधर्माणां मनुष्याणां जनार्दन । 

नरकॆ नियतं वासॊ भवतीत्यनुशुश्रुम ॥४४॥ 


अहॊ बत महत्पापं कर्तुं व्यवसिता वयं । 

यद्राज्यसुखलॊभॆन हंतुं स्वजनमुद्यताः ॥४५॥ 


यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः । 

धार्तराष्ट्रा रणॆ हन्युस्तन्मॆ क्षॆमतरं भवॆत् ॥४६॥ 


संजय उवाच । 

ऎवमुक्त्वार्जुनः संख्यॆ रथॊपस्थ उपाविशत् । 

विसृज्य सशरं चापं शॊकसंविग्नमानसः ॥४७॥ 


ओं तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासु उपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां यॊगशास्त्रॆ श्रीकृष्णार्जुन संवादॆ अर्जुनविषाद यॊगॊ नाम प्रथमॊऽध्यायः ॥

Share This
Previous Post
Next Post

This blog contain all Education related update and also Earning contain of DAY DREAMS. How to use your learning skill into earnings. First you LEARN then remove "L", this is our goal.

0 comments: